Ακτή Δηλαβέρη: To διώροφο με τις καμάρες, από τα πρώτα κτίρια της Καστέλλας, σε τριτοκοσμική και αδιανόητη κατάσταση διάλυσης επί δεκαετίες.

Πρόκειται για ένα από τα στολίδια της Καστέλλας στην Ακτή Δηλαβέρη, που άλλοτε ατένιζε περήφανα τον πανέμορφο, μπαζωμένο σήμερα Φαληρικό όρμο, που από βιτρίνα κτιρίων στολιδιών με κίνητρο την αισθητική, μεταλλάχθηκε σε βιτρίνα ασήμαντων κτισμάτων με κίνητρο το συμφέρον. Το κτίριο κινδυνεύει πλέον να καταρρεύσει. Για την άθλια κατάσταση των νεοκλασικών στον Πειραιά, που σπάει κάθε ρεκόρ πανελληνίως, φέρουν τεράστια ευθύνη οι τοπικοί παράγοντες των τελευταίων δεκαετιών και η ανύπαρκτη αισθητική τους. Σε καμιά άλλη περιοχή της Ελλάδας και του κόσμου δεν υπάρχει  αντίστοιχης αξίας παραδοσιακός οικισμός σε τοπίο όπως αυτό, σε τέτοια χάλια. Θλίψη. Useful Information for English speaking Visitors (more pictures inside): Old house abandoned for many years at Κastella of Pireus an area with many neoclassical houses. Internal pictures.



Τοποθεσία

Πειραιάς, Καστέλλα, Βασιλέως Παύλου πάνω από την Ακτή Δηλαβέρη (Πρωτοψάλτη).




Πορεία στο χρόνο


  •  Κατασκευή - χρονολόγηση: Το κτίριο κτίστηκε ως μια από τις πρώτες ιδιωτικές κατοικίες στον λόφο της Καστέλλας. Ως εκ τούτου σίγουρα είναι παλαιότερο του 1885. Σε καταγραφή της δεκαετίας του 1960, του ερασιτέχνη φωτογράφου Γεώργιου Σαματούρα, ο οποίος μας κληρονόμησε τις περισσότερες πολύτιμες φωτογραφίες κτιρίων της περιοχής, αναφέρεται ότι κτίστηκε το 1860 και ότι στέγασε (πριν το 1960) την κλινική Ρεβαλάκη (Επισήμανση πληροφορίας MLP, 1η δημοσίευση Δημήτρης Κρασονικολάκης).
  • Σύμφωνα με αναγνώστη μας περίπου από το 1960 στέγαζε τα  γραφεία των διδασκόντων, την αίθουσα του συμβουλίου, και το γραφείο Διευθυντού των εκπαιδευτηρίων Παναγιώτη Αρβανιτόπουλου, πατέρα του κατά το 2014 υπουργού παιδείας - καθηγητή πανεπιστημίου, Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου. Το γραφείο Διευθυντού ήταν ένα από τα μπροστινά στην βεράντα. Οι αίθουσες διδασκαλίας ήταν στο διπλανό κτίριο, στην οικία Αξελού.(Δείτε ακόμα το κατεδαφισμένο κτίριο του δημοτικού σχολείου Χατζηγεωργίου - Αρβανιτόπουλου (Κτίριο 3 στο άρθρο αυτό) λίγο πιό πέρα προς Μικρολίμανο)
  • Το κτίριο εγκαταλείφθηκε πριν το 1990, ενώ ο γράφων έχει μια θολή εντύπωση οτι ίσως χρησιμοποιήθηκε και λίγο ως κέντρο πριν αφεθεί τελείως. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τον σημερινό ιδιοκτήτη αλλά η κατάσταση παραπέμπει σε δημόσιο...



Αρχιτεκτονικά στοιχεία

Διώροφη κατοικία με υπόγειο. Οι φωτογραφίες θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε την βασική του διαρρύθμιση. Αυτά που αξίζει να αναφέρουμε επιγραμματικά είναι:

Γενική φόρμα: Το κτίσμα αποτελείται από το κυρίως τμήμα τετράγωνου σχήματος, με μια προέκταση ενός δωματίου στην πίσω δεξιά γωνία του κυρίως στην οποία υπάρχει και η εσωτερική σκάλα.

Διαρρύθμιση: Στο κεντρικό τμήμα στο ισόγειο έχουμε χονδρικά έναν κεντρικό διάδρομο στο μέσο που ξεκινάει από την κύρια είσοδο που είναι στο πίσω μέρος και καταλήγει στο μεσαίο παράθυρο καμάρα της βεράντας της πρόσοψης. Ο διάδρομος έχει πόρτες προς τα δωμάτια δεξιά και αριστερά του. Η ίδια δομή ισχύει και στο υπόγειο και στον όροφο. Στο υπόγειο ο διάδρομος καταλήγει στην πρόσοψη στον χώρο κάτω από την βεράντα ενώ πίσω πουθενά, καθώς το υπόγειο "μπαίνει" στο επικλινές έδαφος. Στον όροφο καταλήγει σε μαρμάρινα νεοκλασσικα μπαλκονάκια (πίσω με ένα φουρούσι).

Στέγη: Σε ότι αφορά τον τύπο της στέγης δεν είναι σαφές καθώς έχει καταρρεύσει. Το πιθανότερο είναι οτι είχε κεραμίδια στο μεγαλύτερο μέρος και ένα μικρό επίπεδο τμήμα. Αυτό πρέπει να ήταν στην πίσω δεξιά γωνία του κυρίως, καθώς ότι έχει μείνει από την ξύλινη σκάλα δείχνει ότι αυτή συνεχίζει μικρότερη πέραν του Α' ορόφου προς ένα δωματιάκι εξόδου προς τη στέγη.

Πλήρεις όψεις αρχικά: Το κτίριο την εποχή που χτίστηκε δεν εφαπτόταν σε άλλο, οπότε όλες οι όψεις του ήταν πλήρως διακοσμημένες και με παράθυρα.  Σήμερα η πλευρά δεξιά της πρόσοψης είναι "κολλημένη" σε πολυκατοικία.

Ο χώρος κάτω από την βεράντα αρχικά: O χώρος δεν είχε μπροστινά, αλλά πλαϊνά παράθυρα και η είσοδός του ήταν η φαρδιά καμάρα, που είχε μετατραπεί μεταγενέστερα σε ορθογώνια και αποκαλύπτεται σαπίζοντας  σήμερα 



Στοιχεία εσωτερικής διακόσμησης

Δεν έχουν μείνει και πολλά πράγματα όρθια στο εσωτερικό, οπότε καταγράφονται όσα είναι ευδιάκριτα στα μπάζα τα σκουπίδια και το διαλυμένο - καμένο εσωτερικό, μετά το 2010: Ξύλινα πατώματα σε ισόγειο και όροφο, κανένα σημάδι γύψινων διακοσμήσεων, υπολείμματα  επιχρωματισμένων τοιχογραφιών και οροφογραφιών στα ανώτερα σημεία των τοίχων των μπροστινών δωματίων του ισογείου, ξύλινη σκάλα "κομμένη" προς τον όροφο, η οποία συνεχίζει μικρότερη προς τη στέγη. Από εσωτερικά κουφώματα έχουν μείνει μόνο οι κάσες, ενώ πρέπει να έχουν κλαπεί τσιμεντοπλακάκια από το υπόγειο ή κάποια να υπάρχουν ακόμα κάτω από τα μπάζα  Στο υπόγειο σώζονται χτιστές εσοχές στους πέτρινους τοίχους, προφανώς πρώην ντουλάπες - ράφια.



Ξύλινοι σοβατισμένοι εσωτερικοί τοίχοι!

Ένα στοιχείο τρόπου δόμησης που υπάρχει σε αυτό το κτίριο και υπήρξε σε πολλά της "Φαληρικής ζώνης" είναι η ύπαρξη μερικών τοίχων του διαδρόμου κοντά στην πρόσοψη μόνο από ξύλο και σοβά. Όπως θα δείτε στις φωτογραφίες σε κάθετες δοκούς έχουν επικολληθεί τα γνωστά παλιά πηχάκια και έχει μπει έτσι απευθείας σοβάς (χωρίς τουβλάκια ή πέτρα). Ελάχιστα τέτοια δείγματα τοιχοποιίας σώζονται σήμερα και προφανώς δεν ξαναφτιάχνονται έτσι στις αποκαταστάσεις.



Στοιχεία εξωτερικής διακόσμησης

Τρία στοιχεία αξίζει να αναφερθούν εδώ:

Μπαλούστρα: Το κτίριο στα ανώτερα σημεία, στο μεγαλύτερο τμήμα τουλάχιστον περιβαλλόταν από πήλινα κολωνάκια - μπαλούστρα, τα οποία εκλάπησαν ή κατέρρευσαν σίγουρα πριν τη δεκαετία του '90 (σίγουρα μπαλούστρα στην πρόσοψη και πιθανώς ισοϋψές τοιχίο στα πλαϊνά). Η μεγάλη μπροστινή βεράντα φαίνεται να περιβαλλόταν αρχικά από τοιχίο, που διακοπτόταν με κάγκελα μπροστά στην κεντρική μπαλκονόπορτα (από φωτό του 1906).

Παράθυρα καμάρες: Δεύτερο αξιόλογο διακοσμητικό στοιχείο είναι τα παράθυρα - καμάρες στην πρόσοψη του ισογείου που και οι χαρακτηριστικές πανέμορφες ειδικές κορνίζες με τα δωρικά επίκρανά τους.

Tο νεοκλασσικό μπαλκονάκι της πρόσοψης: Ο εξώστης με την απίστευτη θέα, στον οποίο κατέληγε ο διάδρομος του ορόφου, σύμφωνα με θολή μνήμη του γράφοντος πρέπει να έφερε μαρμάρινους πεσσούς και μαντεμένια  παράσταση Σφήκες. Τόσο τα μάρμαρα αυτά όσο και τα κάγκελα εξαφανίστηκαν αρχές 2000. Το πώς είναι άξιο απορίας, καθώς υπάρχουν γείτονες το κτίριο φαίνεται από παντού και η σκάλα ήταν κατεστραμμένη από τότε!




Κατάσταση σήμερα: "οριακή"

Όπως καταλάβατε  από τα προαναφερθέντα και τις φωτογραφίες, η σημερινή κατάσταση του κτιρίου είναι ένα βήμα πριν την οριστική καταστροφή. Αξίζει να τονισθεί ότι τουλάχιστο η πίσω μεριά του οικοπέδου φροντίζεται που και που από γείτονες παράπλευρων πολυκατοικιών προς τιμήν τους (σπάνιο φαινόμενο). Το κτίριο παραμένει προσβάσιμο και έχει καεί πριν το 1995, και αυτά προφανώς έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη σημερινή διάλυση. Τι άλλο να πούμε δείτε τις εικόνες. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία....



Σημαντικό! Βοηθήστε στη καταγραφή!

Παρακαλείσθε θερμά αν εσείς ή συγγενείς σας γνωρίζετε οποιαδήποτε πληροφορία για το κτίριο να αποστείλετε επώνυμα ή ανώνυμα σχόλιο ή e-mail στη σελίδα. Το κτίριο είναι σημαντικότατο, με αβέβαιο μέλλον και η πιο μικρή πληροφορία για την ιστορία του και το πως ήταν είναι πολύτιμη και πρέπει να υπάρχει καταγεγραμμένη.



Δείτε ακόμη

- Η διπλανή οικία Αξελού (NcAiG)
- Ακτή Δηλαβέρη, ιστορία, κτίρια, φωτογραφίες (Mlp)



Φωτογραφίες


Ακτή Δηλαβέρη περί το 1950, διακρίνεται το κτίριο.

Το κτίριο ανάμεσα στα γειτονικά του περί το 1950.


Το κτίριο τη δεκαετία του 1980.
Το κτίριο ανάμεσα στα γειτονικά του.
Το κτίριο ανάμεσα στα γειτονικά του.
Πρόσοψη.
Πρόσοψη.

Λεπτομέρεια Πρόσοψης - Ισόγειο.

Λεπτομέρεια Πρόσοψης - Ισόγειο, αριστερότερη καμάρα.
Λεπτομέρεια Πρόσοψης - Ισόγειο, κεντρική καμάρα και μπαλκονάκι.

Πίσω πλευρά.

Πίσω και εμφανής πλαϊνή όψη.

Εμφανής πλαϊνή όψη.

Είσοδος στο ισόγειο της προέκτασης. Ακριβώς δίπλα η κύρια είσοδος στο βασικό τετράγωνο του κτιρίου.

Πίσω μπαλκονάκι με μονό φουρούσι.

Διάφορες λεπτομέρειες.

Η όψη του κεντρικού διαδρόμου από την κύρια είσοδο στο ισόγειο. Αριστερά ο χώρος της εσωτ. σκάλας.

Η σκόπιμα κομμένη εσωτερική σκάλα όπως ξεκινά από το ισόγειο.

Ότι απέμεινε από τη σκάλα προς τον όροφο, ψηλότερα διακρίνεται η σκάλα προς τη στέγη.

Η σκάλα προς τη στέγη.

Κεντρικός διάδρομος και δωμάτιο, μπροστά η βεράντα, ισόγειο.

Εντοιχισμένη ντουλάπα και ξύλινος τοίχος στο ισόγειο.

Κεντρική καμάρα εσωτερικά.


Λεπτομέρεια δεξιού μπροστινού δωματίου.

Λεπτομέρεια δεξιού μπροστινού δωματίου. Τα τελευταία ίχνη τοιχογραφιών.
Δωμάτιο στο υπόγειο.

Το εσωτερικό της μπροστινής βεράντας, η μισή έχει καταρρεύσει. H είσοδος ήταν αρχικά καμάρα (που μίκρυνε πριν το 1950) και σήμερα ξαναγίνεται καμάρα! Τα μπροστινά παράθυρα δεν είχαν ανοιχτεί εξ' αρχής . Υπήρχαν τα πλαϊνά που προφανώς κλείστηκαν όταν ανοίχτηκαν τα μπροστινά..





ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • Έρευνα - ανάλυση - φωτογραφίες Δ.Χ.Κ. Απαγορεύεται η αποθήκευση, η αναδημοσίευση και κάθε χρήση πλην της ανάγνωσης στο neoclassicalgreece.blogspot.gr και της παραπομπής προς την παρούσα σελίδα με δική σας εισαγωγή - περιγραφή. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή με παρόμοιο τρόπο (πληροφορίες, ανάλυση, δομή) μπορεί να θεωρηθεί κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας.
  • Σήμανση "Αποκλειστικό": Το θέμα δημοσιεύτηκε εδώ για πρώτη φορά. 
  • Χρήση περιεχομένου τρίτων: Γίνεται με τον μέγιστο δυνατό σεβασμό, χωρίς διάθεση οικειοποίησης. Θεωρούμε ότι η χρήση του εδώ το αξιοποιεί στο μέγιστο. Γνήσιοι κάτοχοι - δημιουργοί - πηγές, όπου είναι σαφή και γνωστά σε εμάς, αναγράφονται.
  •  Γίνεται προσπάθεια για αξιόπιστες πληροφορίες και σύννομες δημοσιεύσεις. Περισσότερα στη σελίδα "Νομικά & Όροι". 
  • © neoclassicalgreece.blogspot.gr. Any use of content except of viewing it  here or redirecting to this page  is not allowed.

6 σχόλια :

  1. Πολύ ενδιαφέρουσες οι φωτό από το εσωτερικό του κτιρίου. Σε φωτογραφίες των τελών του 19ου αιώνα είναι από τις επαύλεις που προεξέχουν.
    Μια μικρή σημείωση / διόρθωση: Βρίσκεται επί της λεωφόρου Βασιλέως Παύλου (ή Αλέξανδρου Παπαναστασίου), πρώην λεωφόρος Φαλήρου (πολύ παλαιότερα).
    Η ακτή Αθηνάς Δηλαβέρη - πρώην ακτή Πρωτοψάλτη - είναι από κάτω (στο ομώνυμο κανάλι, παλαιότερα παραλία).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ, αν δεις στην Τοποθεσία αναφέρω Βασ. Πάυλου, απλά για λόγους ομοαδοποίησης των διαφόρων σημείων της Καστέλλας το θεωρώ ώς τμήμα της ευρύτερης συνοικίας στο ύψος της Ακτής Δηλαβέρη.

      Θα πρέπει να αναφέρω δημόσια οτι το blog σου "http://mlp-blo-g-spot.blogspot.gr/" είναι κορυφαίο για τον Πειραιά και πρωτοπόρο σε θέματα αρχιτεκτονικής - ιστορίας - φωτογραφίας.

      Διαγραφή
    2. Ναι, έχεις δίκιο, στην τοποθεσία αναφέρεται η λεωφόρος Βασιλέως Παύλου.
      Πολύ καλή δουλειά και αποτύπωση του κτιρίου - ειδικά στο εσωτερικό.
      Στο συγκεκριμένο κτίριο είχε εκδηλωθεί μικρής έκτασης πυρκαγιά πέρυσι (;) το καλοκαίρι (αν θυμάμαι καλά) - εμφανή τα "σημάδια" στην πρόσοψη.

      Διαγραφή
  2. Τι όμορφο κτίριο ! Το βλέπω ρημαδιό και "κλαίει" η ψυχή μου ! Μακάρι να μπορέσει να αποκατασταθεί !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αυτό το υπέροχο κτίριο λειτουργούσε την δεκαετία του 1960 το Ιδιωτικό Δημοτικό ''Σχολαί Αρβανιτοπούλου' ή'' Εκπαιδευτήρια Αρβανιτόπουλου''. Εκεί υπήρχαν τα γραφεία των δασκάλων ,η αίθουσα του Συμβουλίου Διδασκόντων και το γραφείο του Διευθυντή.Το γραφείο αυτό ήταν το μπροστινό δωμάτιο μπροστα στην βεράντα.Οι αίθουσες διδασκαλίας αν θυμάμαι καλά ήταν στο διπλανό κτίριο (στη 2η φωτο εκεί που γράφει ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ).Τι κρίμα τέτοιο στολίδι να καταρρέει....μου προκαλεί θλίψη!!!!
    Συγχαρητήρια για την έρευνα σας και το έργο σας για να μην χαθεί κι απο την μνήμη μας η Ιστορία του Πειραιά και όχι μόνο!Συνεχίστε όχι τόσο για μας που προλάβαμε κάποια (αρκετά) απο αυτά όσο για τους νεώτερους...που δυστυχώς δεν πρόλαβαν κι όπως φαίνονται τα πράγματα θα χάσουν κι αυτά τα ελάχιστα που απόμειναν!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστούμε για τη σημαντική πληροφορία και το μήνυμά σας, θα προστεθεί στο κείμενο. Όπως θα είδατε έχουμε δώσει ιδιαίτερη σημασία σε αυτά τα 2 κτίρα (από τα πρώτα της Καστέλλας), μπας και με τη διάδοση φιλοτιμηθεί κάποιος ανίδεος νεοέλληνας υπεύθυνος να κάνει κάτι, πριν είναι αργά.

      Διαγραφή